KÜRTÇE GRAMER

Gramer û rastnivîs bingeha zimanan e. Civatên pêşketî, bi awayekî zanyarî rastnivîsa zimanê xwe çareser kirine. Lazim e, li ser rastnivîs û gramera zimanê Kurdî, lêkolîn bêne kirin û pirsgirêkên zimanê me bêne zelal kirin. Ev kitêba di destê we de, bi dû zimanan (Kurdî û tirkî) hatiye amadekirin. Mexseda me ew e ku gramer û rastnivîsa Kurdî, ji beşa Kurdî û ji beşa tirkî bi sehlayî bête fêhm kirin.

Ferqeke dî jî ya vê kitêbê ew e ku bi berfirehî li ser beşa kîteyan (hece), navguhaztin (adaktarması), şibandin (benzetme), dorhêlî (dolaylama) wateya tevayî (genel anlam), wateya taybetî (özel anlam), wateya têgînî (terim anlam), wateya jêgirtî (yansıma), wateya çawanî (nitel anlam), wateya çendeyî (nicel anlam), cara yekem tê vegotin.

Di beşa hevokan de, vegotina tişteyî (nesnel anlatım), vegotina pîşkarî (öznel anlatım), vegotina yekser (doğrudan anlatım), vegotina binavgîn (dolaylı anlatım), ramana sereke (anadüşünce), vegotina şayeser (betimleyici anlatım), vegotina serhatî (öyküleyici anlatım), vegotina dazanî (açıklayıcı anlatım), vegotina gengeşî (tartışmacı anlatım), vegotina mînakdanî (örnekleyici anlatım) cara yekem e bi berfirehî tê vegotin. Ji bilî van jî di beşa hevokan de li ser hêmanên hevokê (cümlenin öğeleri) bi berfirehî rawestiyaye.

Di beşa lêkeran de; kêşana lêkera bûn’ê , qertaflêker (ekfiil), li gorî gerguhêziyê û negerguhêziyê qertafên kesan, qertafên dema boriya dûdar, ergatîfiya zimanê Kurdî, kêşana lêkeran li gorî deman û dema niha ya berfireh, hatiye vegotin.

Di beşa daçekande nêrîneke nû û vegotineke cuda hûnê bibînin.

 İki dilli yeni bir gramer kitabı

Gramer ve imla dillerin temelini oluşturur. Çağdaş toplumlar, gramer ve imla sorunlarını bilimsel bir şekilde çözmüşlerdir. Ancak Kürtçenin imla konusunda araştırma ve sorunlarının sağlıklı bir şekilde ele alınmasına ihtiyaç vardır.

Elinizdeki eser, iki dilde (Kürtçe ve Türkçe) kaleme alınmıştır. Amacımız hem Kürtçeden, hem de Türkçeden yararlanarak kolay bir şekilde Kürt dilinin gramerinin öğrenilmesidir.

Bu kitabın emsallerimden farklılığı Kürt dilindeki hece çeşitlerini, ad aktarması, benzetme, dolaylama, genel anlam, özel anlam, terim anlam, yansıma sözcükleri, nitel anlam, nicel anlam, konularını geniş bir şekilde ele almasıdır.

Anlatımda, nesnel anlatım, öznel anlatım, doğrudan anlatım, dolaylı anlatım, ana düşünce, betimleyici anlatım, öyküleyici anlatım, açıklayıcı anlatım, tartışmacı anlatım, örnekleyici anlatım konularıyla birlikte cümle çeşitleri ve cümlenin öğeleri geniş bir şekilde ele alınmıştır.

Fiilde, “bûn” fiilinin tüm zamanlara göre çekimi, ekfiillerin görevleri, geçişli ve geçişsiz fiillere göre kişi eklerinin kullanımı, miş’li geçmiş zaman ekleri, ergatiflik ile devamlı şimdiki zaman eki geniş bir şekilde ele alınmıştır.

 Edatlar bölümünde yeni bir yorum ve anlatım göreceksiniz.