AVESTA

avesta BÛ 30 SALÎ

Weşanên Avestayê ber bi dawiya sala 1995an ji aliyê Songul Keskin, Rûken Bağdu û Abdullah Keskin ve li Stenbolê hate avakirin. Weşanxaneya ku xwedî dirûşma “Li pey çandên winda” bû, bi çar berhemên edebî ên bi kurdî dest bi kar kir. Avestayê, ya ku navê xwe ji metnekî pîroz ê axa me werdigire, mijarên derkenarîkirî, yên paşguhkirî û xeterok dane ber xwe û di serî de li ser kurdan, li ser civakên asûrî-sûryanî, ermen, êzîdî, azerî, fars û ereban lêkolîn weşandin.
Avestayê li ser 50 rêzan, bi 900 kitêbî ve pirzimanî û pirçandîtî daye ber xwe, bêtir bi kurdî û tirkî, lê bi ingilîzî û fransî jî kitêb weşandin. Dîsa digel zimanên sereke yên Rojavayê, ji rûsî, erebî, farisî, galisyanî … nêzî ji 20 zimanan wergêran dane kirin bo kurdî û tirkî. Li jêr serenavê “Bayê Rojhilatê” cih da edebiyata Rojhilata Navîn a hevçerx, di koleksîyona “Şahmaran” de nêzî 30 berhemên nivîskarên jin ên kurd weşandin.
 Avestayê, di rêza “Çanda Mezopotamyayê” de bi xebatên derbarê civakên etnîk û çandî yên li ber tunebûnê û baweriyên heteredoksî yên wekî asûrî-sûryanî, keldanî, nestûrî, êzidî, elewî, yarsanî, mihelmî ve hewl da wan koman nîşan bide. Bi rêzekitêbên edebiyata kurdî ya klasîk û ya hevçerx ve ji Mehmed Uzun bigire heta Cegerxwîn, ji Celadet Alî Bedirxan bigire heta Bextiyar Elî berhemên kevn û yên nû yên nivîskarên ji herêmên cuda cuda berhev kirin, piraniya berhemên van nivîskarên ku stûnên çand û edebiyata kurdî ne, ji bo zimanên din jî hatine wergêrandin. Herwisa Avestayê kitêbên ewil ên bi dehan nivîskarên ciwan jî weşandin. Di rêza Kurdolojiyê de berhemên berê û biqedr yên der barê çand û dîroka kurdî hatine weşandin û bi saya “Lêkolînên Kurdî” zanîna îro, berhemên akademîk ên hevçerx bûne male kurdî û tirkî. Di rêza “Zanistên Civakî” de ji civaknasiyê bigire heta antropolojiyê bireke berhemên bingehîn hene û digel wan jî di rêza “Metabole” de berhemên der barê fenomenolojîyê cihê xwe digirin. Ji Heideger bigire ta Gadamer berhemên gelek rewşenbîran hatine wergêrandin û piraniya van berheman li hin zanîngehan bûne çavkaniyên dersan.
Ji sala 1996an heta 2007an ji aliyê Dadgehên Parastina Dewletê (DPD) ve ji bo derdora 20 kitêbên Avestayê doz hatine vekirin, biryarên qedexekirinê hatine dayîn; qismekî dozan bi berate bi dawî bûn, ji qismekî wan ciza hate wergirtin, piraniya wan biryaran jî di çarçoveya qanûnên paşxistinê de hatine wergirtin. Avestayê sala 1999an li Dîyarbekirê şaxa xwe vekir ku bêtir wekî pirtûkfiroş kar dikir. Ji Orhan Pamûk bigire heta Mehmed Uzun û Murathan Mungan, ji bo gelek nivîskaran konferans û rojên îmzeyê hatine lidarxistin. Der heqê pirtûkfiroş de jî ji ber “firotin weşanên qedexekirî” hin doz hatine vekirin. Sala 2016an embara wê ya li Sûra Diyarbekrê hate şewitandin û di encamê de zêdetirê 3000 weşan şewitîn an jî lewitîn. Avestayê heman salê deriyên pirtûkfiroşa xwe ya li Dîyarbekir dadan.
Di nav salên 2018 û 2024an de ji aliyê dadgehên cuda cuda ve di çarçoveya Qanûna Têkoşîna li hember Terorê de biryarên qedexekirin û berhevkirinê hatine dayîn ji bo 20 kitêbên ku berê hatine weşandin û xwedî naverokeke siyasî jî nînîn.
Avesta, li gor encamên lêkolîna qadê ya bi navê “Nêrînên Ciwanên Kurd ên li ser Zimanê Dayikê” weşanxaneya herî navdar e. Ew lêkolîn ji aliyê Rawest Lêkolînê ve Cotmeh-Mijdara 2018an li Diyarbekîr, Wan, Riha û Mêrdînê li gel girseya di navbera temenê 18-30 salî de hatiye kirin û bûye çavkaniya kampanyaya Înîsîyatîfa Mafê ya bi serenavê #ZimanHêlîne.
Avestayê sala 2005an Xelata Jery Laber ya Azadiya Weşandinê ya Navneteweyî wergirt ku ji aliyê Yekîtiya Weşangerên Amerîkî(YWA) ya endama Yekîtîya Weşangerên Navneteweyî (YWN) ve tête belavkirin. Herwisa Avestayê sala 2019an Xelata Azadiya Fikirînê ya Yekîtiya Weşangerên Tirkiyeyê wergirt û sala 2020an wekî namzeta Xelata Voltaire ya Yekîtiya Weşangerên Navneteweyî hatiye destnîşankirin.
Weşanên Avestayê li Beyogluya Stenbolê li ser xebatên xwe berdewam e.

Weşanîye de bî 30 Serre
 
Weşanê Avesta ver bi peynîya serra 1995 de hetê Songul Keskin, Rûken Bağdu û Abdullah Keskinî ra Îstenbul de ameawankerdene. Weşanxaneyo ke wayirê dirûvê xo yo bingeyên“Dima reça kulturanê vindîbîyayîyan de” bî, bi çar berhemanêedebîyan ê bi kurdî dest bi karê xo kerd.  Avesta ya ke binameyê xo metnêde pîrozî yê hardê ma ra gêna, dest eştbabetanê botakerdeyan ê pêgoşeşteyan, ê xeternakan û ver de kurd dime ra komelanê asûrî-sûryanî, ermenî, êzîdî, azerî, fars û ereban ser ro cigêrayîşî weşanayî.
Avesta 50 rêzan ser ro, bi 900 kitaban zafziwanî û zafkulturîda verê xo, zaferî bi kurdî û tirkî, labelê bi îngilîzî û fransî zîkitabî weşanayî. Reyna ziwananê serekeyan ê Rojawanî reyde rûsî, erebî, farisî, galisyanî … nêzdîyê 20 zimanan ra sebakurdî û tirkî açarnayîşî kerdî. Binê nameyê “Vayê Rojhelatî” de ca da edebîyata Rojhelatê Mîyanênî ya moderne, koleksîyona “Şahmaran” de nêzdîyê 30 berhemê nuştoxanêcinîyan ê kurdan weşanayî.
 Avesta, rêza “Kulturê Mezopotamyayî” de bi xebatanêderheqê komalanê etnîk û kulturî sey asûrî-sûryanî, keldanî, nestûrî, êzidî, elewî, yarsanî, mihelmî yê ke ver baçinîbîyayene şonê û derheqê bawerîyanê heteredoksan waşt ke nînan bîyara verê çiman. Bi rêzekitabanê edebiyata kurdî ya klasîkan û ya modernan reyde Mehmed Uzunî ra bigêrê hetanîCegerxwînî, Celadet Alî Bedirxanî ra bigêrê hetanî BextiyarElîyî berhemê kevn û newe yê nuştoxanê herêmanê cîyacîyayan ra ardê pêser, zaferîya berhemanê nê nuştoxanê ke estûnê kultur û edebiyata kurdî yê, seba ziwananê bînan zîameyê açarnayene. Avesta sewbîna kitabê ewilî yê bi desannuştoxanê ciwanan zî weşanayî. Rêza Kurdoloji de berhemêverî û biqedr ê derheqê kultur û tarîxê kurdan weşanayî û bisaya “Cigêrayîşê Kurdî” zanayîşê ewroyî, berhemê akademîkîyê modernî bîyê malê kurdî û tirkî. Rêza “Zanistê Komelî” de komelnasî ra bigêrê hetanî antropolojî gelek berhemêbingeyênî estê û leyê nînan de rêza “Metabole” de ca dayîyoberhemê derheqê fenomenolojî zî. Heidegerî ra bigêrê hetanîGadamerî berhemê gelek roşnvîran ameyê açarnayene û nêberheman ra zaf hebî tayê unîversîteyan de bîyê kitabê dersan.
Serra 1996î ra hetanî 2007î hetê Dadgehanê Asayîşê Dewlete(DAD) ra seba nêzdîyê 20 kitêbanê Avesta dewayî amêakerdene, qerarê qedexekerdişî amê dayene; nê dewayan raqismê bi beratî, qismê zî bi cezagirewtişî qedîyayî, zafê nêqeraran zî çarçoveya qanûnê peydeeştişî de ameyîtaloqkerdene. Avesta serra 1999 de Dîyarbekir de beşê xoakerd ke zaferî sey kitabroş kar kerdenê.  Orhan Pamûkî rabigêrê hetanî Mehmed Uzun û Murathan Munganî, seba geleknuştoxan konferans û rojê îmzeyî ameyê tertîbkerdene. Derheqê kitabroşî de zî seba “rotişanê weşananêqedexekerdişan” tayê dewayî ameyî akerdene. Serra 2016 de embarê aye ya Sûra Diyarbekirî de amê veşnayene û peynîyede 3000î ra zêdeyer weşanî veşayî yan zî cira xêr nêmend. Avesta hema a serre keyberê kitabroşê xo yê Dîyarbekirîgirewt.
Mîyanê serranê 2018 û 2024an de seba 20 kitabanê ke verîweşanayî û tede çîyêde siyasî zî çinîbî hetê dadgehanê cîyacîyayan çarçoveya Qanûna Têkoşîna hemverê Terorî de qerarêqedexekerdiş û arêdayîşî ame dayene.
Avesta, goreyê encamanê cigêrayîşanê wareyan ê bi nameyê“Ewnîyayîşê Ciwananê Kurd ê derheqê Ziwanê Maye” weşanxaneyo tewr namdar o. No cigêrayîş hetê RawestCigêrayîşî ra teşrîna verêne-teşrîna peyêne 2018 de Dîyarbekîr, Wan, Riha û Mêrdîn de girseya mîyanê emrê 18-30 serrî de ameyo kerdene û bîyo çimeyê kampanyaya Înîsîyatîfê Heqî yê bi sernameyê #ZiwanHalîno.
Avesta serra 2005 de Xelata Jery Laber ya Azadiya Weşanî ya Mîyanneteweyî girewte ke hetê Yewîya Weşangeranê Amerîka(YWA) ya endama Yewîya Weşangeranê Mîyanneteweyî(YWN) êna vilakerdene. Reyna Avesta serra 2019 de XelataAzadiya Fikrî ya Yewîya Weşangeranê Tirkîya girewte  û serra2020 de sey namzetê Xelata Voltaire ya Yewîya WeşangeranêMîyanneteweyî ama nîşandayene.
Weşanxanê Avesta Beyogluya Îstenbol de karê xo devam keno.

YAYINCILIKTA 30 YIL

Avesta Yayınları 1995 yılının sonlarına doğru Songül Keskin, Rûken Bağdu ve Abdullah Keskin tarafından İstanbul’da kuruldu. Dört Kürtçe edebi kitapla yayın hayatına başlayan yayınevinin temel şiarı “Kayıp kültürlerin izinde”ydi. Adını yaşadığımız topraklarda ortaya çıkmış önemli bir kutsal metinden alan Avesta, ötekileştirilen, görmezden gelinen netameli konulara el attı, başta Kürtler olmak üzere Asuri-Süryani, Ermeni, Yezidi, Azeri, Fars, Arap toplumları üzerine araştırmalar yayımladı.
50’yi aşkın dizide 900 kitapla çok-dilliliği ve çok-kültürlülüğü esas aldı, ağırlıklı olarak başta Kürtçe ve Türkçe olmak üzere İngilizce ve Fransızca kitaplar da yayımladı. Gene belli başlı Batı dilleriyle birlikte Rusça, Arapça, Farsça, Galisyanca... 20’ye yakın dilden Kürtçe ve Türkçeye çeviriler yaptı. “Doğu Rüzgârı” adı altında modern Ortadoğu edebiyatına yer verdi, “Şahmaran” koleksiyonunda Kürt kadın yazarların 30 civarında eseri yayımlandı.
“Mezopotamya Kültürü”nde Asuri-Süryani, Keldani, Nasturi, Ermeni, Yezidi, Alevi, Yaresani, Mihelmi, Zerdüşti gibi yok olmakla karşı karşıya kalan etnik ve kültürel topluluklarla heterodoksi inançlara ilişkin çalışmalarla onları görünür kılmaya çalıştı. Klasik ve modern Kürt edebiyatı dizileriyle geçmişten bugüne ve farklı parçalarda yaşayan yazarların eserlerini bir araya getirdi, Mehmed Uzun’dan Cegerxwîn’e, Celadet Alî Bedirxan’dan Bextiyar Elî’ye Kürt kültür ve edebiyatının temel taşları olan bu yazarların çoğu başka dillere de çevrildi. Ayrıca onlarca genç yazarın ilk kitaplarını yayımladı. Kürdoloji dizisinde Kürt kültürü ve tarihine ilişkin eski önemli eserlere yer verilirken “Kürt Araştırmaları”yla bugünün bilgisi, çağdaş akademik çalışmalar Türkçe ve Kürtçeye kazandırıldı. “Sosyal Bilimler” dizisinde sosyolojiden antropolojiye birçok temel eserin yanında “Metabole” dizisinde fenomenolojiyle ilgili eserlere yer verildi, Heideger’den Gadamer’e birçok düşünürün kitapları çevrildi ve bu kitapların önemli bir kısmı bazı üniversitelerde ders kitabı oldu.
1996’dan 2007 yılına kadar 20 civarında kitabı için DGM’ler tarafından davalar açıldı, yasaklama kararları verildi, yapılan yargılamaların bir kısmı beraatla sonuçlandı, bir kısmından ceza alındı, çoğu da erteleme yasaları kapsamına alındı. Avesta 1999 yılında Diyarbakır’da daha çok kitabevi olarak işleyen şubesini açtı. Orhan Pamuk’tan Mehmed Uzun, Murathan Mungan’a kadar birçok yazar için konferans ve imza günleri düzenledi. Kitabevi hakkında da “yasaklanmış yayın satmak”tan davalar açıldı. 2016 yılında Diyarbakır-Sur’da bulunan deposunun kundaklanması sonucu 3000’nin üzerinde yayını yandı veya kullanılamaz hale geldi. Aynı yıl Diyarbakır’daki kitabevini kapattı.
2018 ve 2019 yılları içinde, çok daha önce yayımlanmış ve siyasi içeriği de olmayan 20 kitabı hakkında farklı mahkemeler tarafından Terörle Mücadele Kanunu çerçevesinde yasaklama ve toplatma kararları verildi. 
Rawest Araştırma tarafından Ekim-Kasım 2018 tarihlerinde Diyarbakır, Van, Urfa ve Mardin’de 18-30 yaş aralığındaki kesimle yürütülen ve HAK İnisiyatifi’nin #DilYuvadır kampanyasına kaynaklık eden Kürt Gençlerinin Ana Dile Yaklaşımıaraştırmasının sonuçlarına göre en çok bilinen ilk yayınevidir. 
2005'te, Uluslararası Yayıncılar Birliği (IPA) üyesi olan Amerikan Yayıncılar Birliği (AAP)'nin her yıl verdiği Jery Laber Uluslararası Yayınlama Özgürlüğü Ödülü’ne layık görüldü. 2019 yılında Türkiye Yayıncılar Birliği Düşünce Özgürlüğü Ödülü’nü alan yayınevi, 2020’de de Dünya Yayıncılar Birliği Voltaire Ödülü’ne aday gösterildi.
Yayınevi, İstanbul-Beyoğlu’nda çalışmalarını sürdürüyor.

30th Anniversary of Avesta Publishing

Avesta Publishing was founded by Songül Keskin, Rûken Bagdu, and Abdullah Keskin in Istanbul towards the end of 1995. Embarking on its long and groundbreaking journey with the publication of four Kurdish literary books, Avesta embraced the motto In Search of Missing Cultures. Named after an important sacred text originating in these lands, Avesta focused on topics often neglected or maligned, publishing research on communities such as Assyrians, Armenians, Yazidis, Azeris, Persians, Arabs, and especially Kurds.
With the aim of establishing itself as a multicultural and multilingual publishing house, Avesta has published over 900 books across 50 series, primarily in Kurdish and Turkish, with some in English and French. Avesta has translated works from nearly 20 languages—both Western and non-Western—such as Russian, Persian, Arabic, and Galician into Kurdish and Turkish. Modern Middle Eastern literature is featured in the Eastern Wind series, alongside nearly 30 works by Kurdish women writers in the Shahmaran collection.
The Mesopotamian Culture series highlights the history and traditions of endangered indigenous and cultural groups, as well as heterodox sects such as Assyrians, Chaldeans, Nestorians, Armenians, Yazidis, Alawites, Yarsanis, Mihelmis, and Zoroastrians, aiming to enhance their visibility. Works by prominent Kurdish authors—both classical and modern—have been released under the titles Modern Kurdish Literature and Classical Kurdish Literature. These include leading cultural and literary figures such as Mehmed Uzun, Cîgerxwîn, Celadet Bedirkhan, and Bakhtiyar Ali, whose works have also been translated into foreign languages.
Avesta has also supported emerging voices by publishing debut works from numerous writers. Significant historical texts on Kurdish culture and history have been collected under the Kurdology series, while modern academic research in Kurdish and Turkish has been presented in the Kurdish Studies series. Additionally, foundational texts in sociology and anthropology have been published in the Social Sciences series, complemented by philosophical works in the Metabole series, which includes translations of thinkers such as Heidegger and Gadamer. Some of these have even become textbooks in universities.
Between 1997 and 2007, Avesta faced lawsuits in the State Security Courts for about twenty of its publications, some of which were banned. While some trials resulted in acquittals, others led to guilty verdicts or suspended sentences. In 1999, Avesta opened its bookstore in Diyarbakır, organizing events for prominent authors such as Orhan Pamuk, Mehmed Uzun, and Murathan Mungan. The bookstore itself faced legal charges for “selling banned publications.” In 2016, a sabotage incident at its warehouse in Sur/Diyarbakır resulted in over 3,000 books being burned or rendered unusable. The bookstore was subsequently closed the same year. During 2018 and 2019, court rulings banned 20 of Avesta's older publications—none of which were political—and ordered them to be withdrawn from sale.
Avesta is widely recognized among Kurdish youth, as demonstrated by the Kurdish Youth’s Approach to Mother Tongue research conducted by Rawest Research in Diyarbakır, Mardin, Van, and Urfa with participants aged 18–30. This study contributed to the launch of the #DilYuvadır (Language is Home) campaign by the Hak Initiative. Avesta was honored with the 2005 Jeri Laber Award from the Association of American Publishers for its commitment to the freedom to publish. It also received the Freedom of Thought Award from the Turkish Publishers Association in 2019 and was nominated for the Voltaire Award by the World Publishers Association in 2020.